अहमदनगर जिल्हा पर्यटन आणि धार्मिक स्थळे.

अहमदनगर जिल्हा पर्यटन आणि धार्मिक स्थळे:-

संत भूमी म्हणून ओळखला जाणारा अहमदनगर जिल्हा पश्चिम महाराष्ट्राच्या मध्यभागी असलेला हा जिल्हा क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने महाराष्ट्रात प्रथम क्रमांकावर आहे या जिल्ह्याचे एकूण भौगोलिक क्षेत्रफळ सुमारे 17 हजार 48 चौरस किलोमीटर इतके आहे 14 तालुके असून येथील लोकसंख्या सुमारे 45 लाख इतकी आहे अहमदनगर जिल्ह्याचे हवामान साधारण उष्ण व कोरडे आहे ज्वालामुखीच्या लाव्हारसापासून संपूर्ण अहमदनगर जिल्ह्याचा भूस्तर तयार झालेला असून तो दख्खन टाकू या नावाने ओळखला जातो जिल्ह्याच्या पश्चिम भागात सह्याद्रीच्या डोंगराळ भाग आहे

सर्वात उंच शिखर कळसुबाई हे देखील अहमदनगर जिल्ह्यातच आहे.

हरिश्ंद्रगड,रतनगड आणि आजोबा हे जिल्ह्यातील काही महत्त्वाची शिखर आहेत अहमदनगर जिल्ह्यातून वाहणाऱ्या काही महत्त्वाच्या नद्या आहेत त्यामध्ये प्रवरा,मुळा,गोदावरी सीना आणि धोरा नदीचे गोदावरीची उपनदी आहे प्रवरा नदीचे पाणी खूप उंचावरून पडल्यामुळे येथे रंधा धबधबा तयार होतो या जिल्ह्यांमध्ये काही महत्त्वाची धार्मिक स्थळे आहेत 

या जिल्ह्यांमध्ये काही महत्त्वाची धार्मिक स्थळे आहेत त्यामध्ये अहमदनगर शहराचे ग्रामदैवत श्री विशाल गणपती

हे  शहरांमध्ये माळीवाडा येथे स्थित आहे येथील गणपतीचे उंची सुमारे अकरा फूट इतकी आहे याशिवाय श्री साईबाबांची शिर्डी अहमदनगर शहरापासून सुमारे 85 किलोमीटर अंतरावर आहे अवतार मेहेर बाबांचे मेहेराबाद  हे

जगातील अनेक भक्तांचे श्रद्धास्थान आहे हे अहमदनगर शहरापासून सुमारे पाच किलोमीटर इतके अंतरावर आहे संत ज्ञानेश्वर यांचे जन्मस्थान श्रीक्षेत्र नेवासे हे ठिकाण शहरापासून सुमारे 75 किलोमीटर अंतरावर आहे जिथे माऊली बाराशे नव्वद मध्ये ज्ञानेश्वरी लिहिली या मंदिरांमध्ये त्या खांबाला टेकून माऊली ज्ञानेश्वरी हा ग्रंथ लिहिला आजही तेथे उभा आहे श्री क्षेत्र शनी शिंगणापूर

 हे शहरापासून सुमारे 40 किलोमीटर किती अंतरावर आहे श्रीक्षेत्र देवगड येथील श्री दत्त मंदिर हे ठिकाण शहरापासून सुमारे 67 किलोमीटर अंतरावर आहे हजारो भाविकांचे श्रद्धास्थान श्री क्षेत्र भगवानगड हे पाथर्डी तालुक्या मध्ये असून अहमदनगर शहरापासून 30 किलोमीटर अंतरावर आहे पाथर्डी शहरापासून पूर्वेकडे नऊ किलोमीटर अंतरावर असणारे पुण्य पावन श्री क्षेत्र मोहटादेवी गड

 हे मंदिर सबंध श्री यंत्राच्या आकारांमध्ये बनविलेले आहे येथील देवता श्री कुलस्वामिनी जगदंबा मोहटादेवी आहे याच तालुक्यात श्री क्षेत्र मढी येथे नवनाथांपैकी कानिफनाथांचे समाधिस्थान आहे हे अहमदनगर पाथर्डी देवी आहे याच तालुक्यात श्री क्षेत्र मढी येथे नवनाथांपैकी कानिफनाथांचे समाधिस्थान आहे हे अहमदनगर पाथर्डी कडे जाताना सुमारे 45 किलोमीटर अंतरावर आहे श्रीक्षेत्र सिद्धटेक अष्टविनायकांमधील सिद्धिविनायकाचे सिद्धटेक

 हे कर्जत तालुक्यामध्ये असून अहमदनगर शहरापासून सुमारे 82 किलोमीटर किती अंतरावर आहे सिद्धिविनायक नगर शहरापासून सुमारे 80 किलोमीटर किती अंतरावर आहे सिद्धिविनायक हा अष्टविनायकांपैकी सातवा गणपती आहे याशिवाय अहिल्यादेवी चे जन्मस्थान आहे अहमदनगर शहरांमध्ये आचार्य आनंद ऋषीजी महाराज यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ बांधण्यात आलेली आहे तरी आचार्य आनंद ऋषीजी महाराज हे एक जैन संत होते त्यांनी स्वतःला अध्यात्मिक उपक्रमातील जीवन व मानवतेसाठी सेवा म्हणून आत्मसात केली 1966 झाली त्यांना आचार्य हे नाव देण्यात आली आणि 1992 मध्ये त्यांचा स्वर्गवास झाला अहमदनगर शहरापासून सुमारे 13 किलोमीटर अंतरावर श्री मिरवली बाबांचा पहाड आहे हे हजारो हिंदू आणि मुस्लिमांचे श्रद्धास्थान आहे इथून जवळच सुमारे आठ ते नऊ किलोमीटर अंतरावर श्रीक्षेत्र गाव आहे तिथे श्री काळभैरवाचे प्राचीन मंदिर आहे येथील श्री काळभैरवनाथ नवसाला पावतात असे येथील भक्त सांगतात याशिवाय अहमदनगर जिल्ह्यामध्ये अनेक प्राचीन वास्तू आहेत ते पर्यटकांना आकर्षित करतात पारनेर तालुक्यातील शिवमंदिर

 पारनेर पासून जवळ जवळ दीड किलोमीटर अंतरावर शंकराचे बाराव्या शतकातील दोन मंदिरे आहेत पाच दगडाचे दरवाजे हे निजामशाही काळात बांधलेली मोठ्या तटबंदीचे दरवाजे असलेली वास्तू आहे टाकळी ढोकेश्वर येथील ढोकेश्वर लेणी ही लेणी आठव्या शतकातील आहे दौरा आहे गोदावरी नद्यांच्या संगमावर स्थित पोहेगाव टोका येथील तीन मंदिरे असलेला एक समूह आहे येथे सिद्धेश्वर चे महादेव मंदिर आहे याशिवाय देवी मंदिर आणि विष्णू मंदिर देखील आहे येथे नदीवर असलेल्या प्रशस्त घाट मंदिराभोवती आहे शेवगाव तालुक्यातील घोटाळा येथील जैन मंदिर आणि मल्लिकार्जुन मंदिर ही मंदिरे बाराव्या शतकात बांधलेली आहेत या मंदिरांची पेशवाईच्या काळात मोठ्या प्रमाणावर दुरुस्ती केली गेली कर्जत तालुक्यातील मल्लिकार्जुन मंदिर हे मंदिर तेराव्या चौदाव्या शतकात बांधलेले आहे राहुरी तालुक्यातील ब्राह्मणी या गावांमधील हेमाडपंथी ब्राह्मणी मंदिर या मंदिराचा परिसर सुंदर आहे हे मंदिर बाराव्या शतकातील आहे अकोले भवानी मंदिर यादव साम्राज्याच्या काळात बांधण्यात आले होते या पवित्र ठिकाणी महालक्ष्मी आणि भैरवी यांची प्रतिमा आहे की आज तालुक्यातील रतनवाडी येथे

अमृतेश्वर मंदिर हे मंदिर बाराव्या तेराव्या शतकातल्या आहे बालेश्वर आणि लक्ष्मीनारायण मंदिर आडगाव तालुका श्रीगोंदा सिद्धेश्वर मंदिर महादेव शंकराला समर्पित केलेले आहे सध्या हे मंदिर शिखर नसलेल्या पण खांबांनी वेढलेल्या अवस्थेत आहे बाबा देवी माणगाव तालुका श्रीगोंदा हे मंदीर पवित्र स्थान आहे याला प्रवेशद्वारातून समोर एक दोन मंडप आहे कोकमठाण येथील शिवमंदिर तालुका कोपरगाव हे मंदिर आहे मंदिराचा वरचा भाग शैलीने बांधला गेलेला आहे मंदिराच्या कळसावर नृत्य करणाऱ्या आणि वाद्य वाजवणारा मुर्त्यांची नक्षीकाम केलेली आहे याशिवाय अहमदनगर जिल्ह्यात अनेक प्रेक्षणीय स्थळे आहेत त्यामध्ये भंडारदरा धरण,  मुळा धरण

 पासून वीस किलोमीटर होत असलेला रतनगड किल्ला भंडारदरा पासून पन्नास किलोमीटर अंतरावर असलेला हरिश्चंद्रगड जामखेड तालुक्यातील खर्डा येथील भुईकोट किल्ला कर्जत तालुक्यातील काळवीट अभयारण्य अहमदनगर शहरापासून सुमारे 12 किलोमीटर अंतरावर स्थित सलाबतखान दुसरा यांची कबर म्हणजेच बिबी महाल

शहरांमधील भुईकोट किल्ला

 आणि जिल्हा प्रगतिपथावर आहे महाराष्ट्र राज्याच्या निम्म्याहून अधिक साखरेचे उत्पादन एकट्या नगर जिल्ह्यात केले जाते भारतातील पहिला सहकारी साखर कारखाना 1950 मध्ये प्रवरानगर येथे उभारला गेला महाराष्ट्रातले पहिले साखर कारखाना आहे.

 कृषी विद्यापीठ राहुरी येथे स्थापन झाले असून कृषी अध्यापन व संशोधन क्षेत्रात उल्लेखनीय योगदान देत आहे.

 अहमदनगर जिल्ह्यातील राहुरी तालुक्यामध्ये 14 किलोमीटर लाख गाव प्रवरा नदीच्या काठी अमृतेश्वर मंदिर हे  पेशवे काळात या मंदिराचा जिर्णोद्धार झाला आहे.तसेच श्रीरामपूर तालुक्यातील दायमाबाद हे तसेच  हडप्पा संस्कृतीचे  ऐतिहासिक पुरावे या

 ठिकाणी सापडला आहे या ठिकाणी उत्खनन झालेले आहे अशा प्रकारे या लाख व लाडगाव या दोन गावांना ऐतिहासिक महत्त्व प्राप्त झाले आहे.

आणि आमचे यूट्यूब चॅनल पण आहे ते पण सबसक्राईब करा लिंक खाली देत आहे https://youtu.be/IYLMxODDJ_M

धन्यवाद...